خدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال الدین رومی

نویسندگان

کاظم بازافکن

امیرعباس علیزمانی

چکیده

برخی سرچشمۀ شُرور را اختیار انسان دانسته اند. یعنی آنچه از نظر انسان شر تلقی شده و به خدا نسبت داده می شود چیزی جز اَعمال و اَفعال ناشی از اختیار انسان نیست. صعود و سقوط آدمی در گرو اختیار اوست و همین امر است که منشأ بسیاری از شرور اخلاقی و طبیعی قلمداد می شود. اصولاً تلقی شَرورانه داشتن از حوادث، از یک سو، به جهل و ناآگاهی انسان در خصوص مصالح مکتوم آن باز می گردد و از سوی دیگر، به دلیل سوء استفاده ای است که انسانِ مختار از اختیار خویش می کند. رویکرد اصلی مولانا آن است که اساساً چیزی به نام شر از سوی خدای خیر محض صادر نمی شود و بخشی از آنچه بدین نام خوانده می شود ناشی از سوء ارادۀ خود انسان است. به عقیدۀ وی، وجود شرور با اعتقاد به اوصافی همچون خیر محض بودن خداوند منافات دارد؛ زیرا چنین خدایی نمی تواند منشأ شُرور باشد. کاظم بازافکن*  دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه علوم و تحقیقات اصفهان امیرعباس علیزمانی** دانشیار گروه فلسفه دین، دانشگاه تهران

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

خدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال‌الدین رومی

برخی سرچشمۀ شُرور را اختیار انسان دانسته‌اند. یعنی آنچه از نظر انسان شر تلقی ‌شده و به خدا نسبت داده می‌شود چیزی جز اَعمال و اَفعال ناشی از اختیار انسان نیست. صعود و سقوط آدمی در گرو اختیار اوست و همین امر است که منشأ بسیاری از شرور اخلاقی و طبیعی قلمداد می‌شود. اصولاً تلقی شَرورانه داشتن از حوادث، از یک سو، به جهل و ناآگاهی انسان در خصوص مصالح مکتوم آن باز می‌گردد و از سوی دیگر، به دلیل سوء استفاده...

متن کامل

بررسی مقایسه ای مضمون« سکوت» از دیدگاه مولانا جلال الدین رومی و آلفرد دو وینیی

با در نظر گرفتن آنکه یکی از مراحل کمال، تسلّط یافتن بر افکار، اعمال و گفتار است، همین زبان مشترک، ما را به سمت تطبیق دیدگاه مولانا و آلفرد دو وینیی در باب مضمون «سکوت» سوق داد. ولی چگونه کلام می تواند به آرامی ما را در ارتباط با حضرت حق قرار دهد؟ چرا هر گونه کلامی، بیانگر خودشیفتگی و عُجب ناطق آن کلام است؟ چگونه به مانند طفل شیرخواری که برای مدّتی قدرت کلام ندارد و سراپا گوش است، می بایست برای مدّت...

متن کامل

ذهنیت از نگاه کرکگور و جلال الدین رومی (مولانا)

آنچه در این رساله تحت عنوان سابجکتیویتی (معادل تحت اللفظی این واژه ذهنیت است که می توان مطابق دیدگاه خاص کرکگور از آن به انفسی بودن نیز تعبیر نمود.) مطرح می شود، دیدگاه خاص سورن کرکگور، متکلم، عارف و فیلسوف قرن نوزدهم دانمارکی است که پایه و اساس اندیش? او درباب حقیقت و ایمان را تشکیل می دهد. به گمان کرکگور حقیقت را به دو گون? عینی و ذهنی می توان به چنگ آورد. حقیقت عینی موکول به فرآیند تحقیق و پ...

15 صفحه اول

ولایت از دیدگاه مولانا جلال الدین بلخی

چکیده پژوهش : از آن جا که آدمی همواره به دنبال راهی به سوی کمال بوده است و یا به عبارتی دیگر چون کمال جویی و حرکت به سوی رشد و تعالی یکی از نیازهای فطری بشر است ، گویا بازگشت به اصل از خواسته های درونی و امیال پاک انسان است. ولایت مسیری است که می تواند انسان را در راستای رسیدن به این میل پاک کمک کند و شاید شاه کلید تحقق این خواسته الهی انسان تمسک به این اصل و این رکن ارزشمند( ولایت) است. به...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های فلسفی کلامی

ناشر: دانشگاه قم

ISSN 9791-1735

دوره 14

شماره 55-56 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023